Szlak Cudownych Madonn Krakowa

W 966 roku wraz z przyjęciem przez Mieszka I chrztu przybył do rodzącej się Polski kult maryjny. XIII i XIV wiek przynosi jego dominację nad kultem świętych, popularnym w początkach chrześcijaństwa. Wraz z rozwojem kultu Bożej Rodzicielki wzrasta liczba ośrodków z cudownymi wizerunkami Maryi. W ówczesnej stolicy państwa, Krakowie, cześć oddawana Niepokalanej obrazują mnogie sanktuaria, których liczba wzrasta po dziś dzień.
Sanktuarium jest to miejsce sakralne, które dzięki nadzwyczajnemu objawieniu się mocy wyższej , rozpoznanej i czczonej , posiada znaczenie kultowe. Wynika z tego jasno, iż inherentnym dla wyodrębnienia się danego sanktuarium jest zaistnienie nadzwyczajnego, cudownego wydarzenia. W wyznaniu katolickim wydarzenia takie związane są najczęściej z jakimś obiektem, nieodzownie stanowiącym później przedmiot kultu. Rozważania te mają na celu wyjaśnić, dlaczego w niniejszym opracowaniu kryterium dla wyznaczenia Szlaku Cudownych Madonn Krakowa są proklamowane sanktuaria maryjne. Spis locus sacer został zaczerpnięty z przewodnika po sanktuariach maryjnych, wydanego przez Siostry Niepokalanki w 1996 roku. Na podstawie zestawienia przedstawionego na stronach internetowych Archidiecezji Krakowskiej dokonano aktualizacji wykazu. Należy jednak nadmienić, iż powyższe repertoria nie pokrywają się. Niniejsza praca omawia słynące łaskami wizerunki Matki Bożej wspomniane w obu z nich. Za słynące szczególnym kultem winno się uważać wizerunki koronowane. Wybór pozostałych należy uznać, jak jest zaznaczone w książce SS. Niepokalanek, za względny. W niniejszej pracy zostały one umieszczone ze względu na figurowanie w wiodącej literaturze dotyczącej tego tematu.
Zastanawiać się można nad sensownością tworzenia omawianego szlaku. Opiera się ona na założeniu, iż obrazy i figury Maryi stanowić mogą nie tylko przedmiot kultu religijnego, a więc być powodem pielgrzymek do danego miejsca, ale i przedstawiać atrakcyjne wartości poznawcze, przyciągające turystów. Wartości te pogrupowano tworząc przykładowe propozycje realizacji tematycznych danego szlaku. Przykłady te znajdują się na końcu pracy.
Również umieszczenie na szlaku sanktuariów odległych od centrum może budzić wątpliwości ze względów praktycznych. Przemieszczanie się w zatłoczonym Krakowie bywa uciążliwe. Jednakże miejsca te podlegają pod ustalone kryterium, jak również stanowią o nieustannym rozwoju kultu maryjnego. Wnoszą też do szlaku inne, nie spotykane w dawnych sanktuariach treści.
Przemieszczanie się w Krakowie stanowi oddzielny obszerny temat. Jego warunki zależą od środka transportu jaki wybierzemy. Mogą to być środki komunikacji miejskiej bądź transport własny. W obrębie i okolicach Starego Miasta zalecany jest ruch pieszy ze względu na istniejące strefy ograniczające ruch kołowy.
Dla zwiększenia możliwości praktycznego wykorzystania szlaku na końcu opisu poszczególnych wizerunków umieszczono informacje o odbywających się w danym sanktuarium nabożeństwach. Pielgrzymom ułatwi to uczestniczenie w liturgii, a tym, których interesują bardziej wartości poznawcze pozwali na spokojne zwiedzanie. Winno się jednak pamiętać, iż duża część kościołów (szczególnie tych poza centrum) jest otwarta jedynie w okolicach odbywających się nabożeństw.
Kolejne partie niniejszego studium, stanowiące opis poszczególnych wizerunków, nakreślają jedynie szkic proponowanego szlaku. Pomimo ukazujących się na rynku coraz nowszych opracowań dotyczących sanktuariów polskich wciąż brak jest pozycji wychodzących poza kanon miejsc pielgrzymkowych w Polsce i wnikliwie przedstawiających te mniej znane. Ci, którzy zechcieliby stworzyć solidny materiał na osnowie poniższych treści, sięgnąć powinni do opracowań monograficznych i materiałów źródłowych.
Należy zwrócić uwagę, iż wiele z przedstawionych wizerunków nazwanych tu Madonnami Krakowa nie jest rodem z byłej stolicy bądź też nie jest dziełami autentycznymi, lecz jedynie reprodukcjami wykonanymi po zniszczeniu lub zaginięciu oryginału. Jednak w miejscu, w którym się znajdują odbierają one nadal cześć.  
  1. Matka Boża śnieżna z kościoła ss. Dominikanek „na gródku”
  2. Matka Boża częstochowska z kościoła mariackiego
  3. Matka Boża jurowicka z kościoła św. Barbary
  4. Matka Boża od wykupu niewolników z kościoła św. Jana
  5. Matka Boża piaskowa z bramy floriańskiej
  6. Matka Boża z lourdes z kościoła św. Wincentego
  7. Matka Boża nieustającej pomocy z kościoła św. Franciszka salezego
  8. Matka Boża piaskowa z kościoła nawiedzenia n.m.p.
  9. Matka Boża tułaczka z kościoła zwiastowania n.m.p.
  10. Matka Boża loretańska z domku loretańskiego.
  11. Matka Boża smętna dobrodziejka z bazyliki św. Franciszka z asyżu
  12. Matka Boża różańcowa z bazyliki trójcy przenajświętszej
  13. Matka Boża sokalska z kościoła św. Bernardyna ze sieny
  14. Matka Boża pocieszenia z kościoła św. Katarzyny.
  15. Matka Boża nieustającej pomocy z kościoła oo. redemptorystów.
  16. Matka Boża płaszowska z kościoła księży sercanów.
  17. Matka Boża fatimska z „Arki pana”.
  18. Matka Boża bieżanowska z kościoła narodzenia n.m.p.
Jama Michalika Muzeum Jana Matejki Hotel Prałatówka Kszysztory Pałac Pałac Wodzickich Wierzynek Kamienica Bonerowska Kamienice; Bonerowska i Kamienice przy wejściu do ul. Grodzkiej Pałac Wielopolskich Collegium Iuridicum Muzeum Wyspiańskiego ul. Kanonicza ul. Kanonicza Dom Długosza powrót
autorzy:
tekst:Praca w ramach przedmiotu Kulturoznawstwo opracowana przez studentów V roku kierunku Turystyka i Rekreacja.