Ogólnopolska Konferencja Naukowo-Praktyczna „Rynek pracy przewodników turystycznych, pilotów wycieczek i animatorów czasu wolnego”
6 grudnia 2018 r. w Sali obrad Rady Miasta Krakowa miała miejsce Ogólnopolska Konferencja Naukowo-Praktyczna „Rynek pracy przewodników turystycznych, pilotów wycieczek i animatorów czasu wolnego” zorganizowana przez Wydział Turystyki i Rekreacji AWF Kraków oraz Urząd Miasta Krakowa. Honorowy patronat nad konferencją objęło Ministerstwo Sportu i Turystyki. Nasz Wydział reprezentowali: dr hab. Zygmunt Kruczek, dr Jerzy Raciborski, dr Bożena Alejziak, dr Krzysztof Borkowski, dr Piotr Cybula, dr Robert Rokowski, dr Katarzyna Gmyrek-Gołąb.
Konferencję otworzył Vice Prezydent Miasta Krakowa Andrzej Kulig wskazując na znaczącą rolę turystyki i usług przewodnickich dla miasta, jego gospodarki i wizerunku.
Celem konferencji było zaprezentowanie badań rynku pracy przewodników turystycznych, pilotów wycieczek zleconych przez miasto Kraków oraz Ministerstwo Sportu i Turystyki. Konferencja stała się platformą do dyskusji nad diagnozą uwarunkowań rynkowych. W pierwszej sesji konferencji zaprezentowane zostały wyniki badań nad usługami przewodnickim w Krakowie, w mieście historycznym, o unikatowych wartościach kulturowych; natomiast w drugiej sesji pokazano wyniki badań ogólnopolskich nad rynkiem pracy przewodników turystycznych i pilotów wycieczek. Sesja trzecia poświęcona była problematyce prawnej przewodnictwa i pilotażu.
Zarówno w badaniach ogólnopolskich jak i tych wykonanych w Krakowie wykazano wysoką jakość usług przewodników turystycznych oraz pilotów w ocenach zarówno turystów jak i organizatorów turystyki. Przeprowadzona deregulacja zawodów przewodnika miejskiego i pilota wycieczek nie miała co prawda wpływu na kształtowanie się jakości usług i zarobków osób wykonujących te zawody oraz kosztów imprez turystycznych, ale doprowadziła do destabilizacji dotychczasowego systemu świadczenia usług, pojawienia się osób świadczących usługi na zasadach ekonomii współdzielenia (free guiding), załamaniu się rynku szkoleń. Istotnych problemem jest potwierdzanie posiadanych kwalifikacji przez nowych przewodników i pilotów wobec braku ustawowych regulacji. Nowe możliwości w tym zakresie tworzy Sektorowa Rama Kwalifikacji dla Turystyki oraz Zintegrowany System Kwalifikacji, do którego można wprowadzić zarówno stare, zderegulowane zawody jak i nowe kwalifikacje, które pojawią się na rynku pracy. W wielu referatach wskazano na globalne trendy w turystyce, determinujące rynek usług przewodnickich, takie jak niestandardowe formy oprowadzania i niestandardowe miejsca zwiedzania, specjalistyczne i tematyczne trasy, teatralizację turystyki. Zacierają się różnice między usługami pilota i przewodnika lokalnego, następuje łączenie tych funkcji. Na oferowanie pracy oraz jej poszukiwanie coraz większy wpływ ma Internet, nowe technologie komunikowania się oraz media społecznościowe.
W odniesieniu do regulacji prawnych na konferencji dyskutowano o możliwościach świadczenia usług przewodnickich na europejskim wspólnym rynku pracy, sposobach potwierdzania kwalifikacji zawodowych, a także o problemach regulacji przewodnictwa wysokogórskiego.
Referaty z konferencji opublikowane zostaną przez AWF Kraków w specjalnym numerze czasopisma „Folia Turistica” oraz w naukowej monografii.
dr hab. Zygmunt Kruczek, prof. AWF Kraków